استفاده از تخت کنار مادر تجربه‌ای مشترک برای همه مادران است که معمولا در خرید سیسمونی لحاظ می شود. اما جدایی از این تخت و انتقال کودک به اتاق خود نیازمند شرایط خاصی است. پزشکان معتقدند این دوران باید سپری شود تا نوزاد با محیط جدید آشنا شود. همچنین، راهکارهای ساده‌ای وجود دارد که به نوزاد کمک می‌کند راحت‌تر با دنیای جدید کنار بیاید.

راهکارهایی برای خواباندن کودک

ماشین‌سواری

 اگر از اینکه مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و دور خانه بچرخید یا او را روی پای خود بگذارید و تکان دهید تا به خواب برود، خسته شده‌اید، پیشنهاد می‌شود او را سوار ماشین کنید. کودک را در صندلی مخصوص قرار دهید و حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت بدون توقف در خیابان‌های اطراف دور بزنید. سپس به خانه برگردید و فرزندتان را که خوابیده است، به آرامی به تختش منتقل کنید. پدرها هم می‌توانند این مسئولیت را به‌عهده بگیرند تا مادر کمی استراحت کند

قدم‌زدن

 یکی از بهترین راه‌های آرام کردن و خواباندن کودک، قدم زدن است. گریه کودک معمولاً با تغییر مکان متوقف می‌شود. می‌توانید حین پیاده‌روی از پارک‌ها، ساحل یا خیابان‌های خلوت عبور کنید. صبح‌ها بهترین زمان برای پیاده‌روی است، زیرا این کار روحیه‌تان را تغییر داده و از اضافه وزن جلوگیری می‌کند. پیاده‌روی برای مادرانی که پس از زایمان به علائم افسردگی دچار شده‌اند نیز بسیار مفید است.

صداهای آرامش‌بخش

تحقیقات نشان داده که بسیاری از صداها تأثیر آرام‌بخشی روی کودکان دارند، به‌خصوص صداهایی که محیط اولیه کودک را به یاد او می‌آورد. صداهای آرام‌بخش معمولاً صداهایی یکنواخت با تغییرات کم و نامحسوس هستند. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته موسیقی‌هایی مناسب برای خواب و آرام‌سازی کودک تهیه کرده‌اند که به آن‌ها «صداهای سفید» می‌گویند. اگر به این موسیقی‌ها دسترسی ندارید، نگران نباشید. لیست زیر جایگزین‌های مناسبی برای صداهای آرام‌بخش کودک هستند:

1. صدای تیک‌تاک ساعت.

2. صدای جاروبرقی (این صدا را امتحان کنید؛ اگر کودک‌تان از آن خوشش آمد، آن را ضبط و برای آرام‌کردن و خواباندن او استفاده کنید).

3. صدای پنکه‌ای که با دور کند کار می‌کند.

4. صدای ضبط‌شده آبشار یا امواج دریا و اقیانوس.

5. صدای ماشین ظرفشویی، لباسشویی و ماشین ریش‌تراش.

6. لالایی‌های خانگی؛ می‌توانید صدای خود را روی کاست ضبط کنید و در حال گفتن جملاتی مثل «بخواب فرزندم، کوچولوی نازنینم می‌خواد بخوابه» یا «الان وقت خوابه» به صورت موزون و آهنگین ضبط کنید. حتی می‌توانید آهنگ‌های محلی و دوست‌داشتنی کودک را با صدای خودتان ضبط کنید.

7. موسیقی‌های کلاسیک؛ بیشتر نوزادان به موسیقی‌های کلاسیک با ضرباهنگ آرام و یکنواخت علاقه‌مندند.

8. گریه کودک‌تان را ضبط و هنگام گریه کردن او برایش پخش کنید. این کار باعث تعجب کودک می‌شود و او را برای لحظاتی ساکت می‌کند. بعد از آن، کودک تحت تأثیر شنیدن صدای خودش قرار می‌گیرد و گریه و ناآرامی را فراموش می‌کند.

اعجاز تصاویر در آرام‌کردن کودک

1. آینه: کودک را در حالی که گریه می‌کند یا ناآرام است، جلوی آینه ببرید تا چهره‌اش را ببیند. صورت یا پای او را به آینه نزدیک کنید و به آن بمالید. خواهید دید که چگونه با خیره شدن به آینه، آرام می‌شود و دیگر صدایی از او نمی‌شنوید.

2. چهره خندان و اداهای بامزه: زمانی را برای برقراری ارتباط چهره به چهره با کودک اختصاص دهید. صورت او را مقابل صورت خود قرار دهید و حالت‌های بامزه و خنده‌دار به خود بگیرید. مثلاً لپ‌تان را باد کنید یا حالت چشم‌هایتان را تغییر دهید. این تمرین‌ها را زمانی که کودک آرام و سرحال است انجام دهید و حالت‌های مورد علاقه او را به خاطر بسپارید تا هنگام گریه کردن، آن‌ها را نشان دهید.

3. اشیا و اشخاص متحرک: یکی از راهکارهای آرام کردن کودک، قرار دادن او در مقابل اشیا یا افراد در حال حرکت است، مانند پاندول ساعت، پنکه سقفی، آکواریوم، برگ درختان، آتش شومینه، ماشین‌های در حال حرکت، افراد در حال ورزش، امواج ساحل یا بازی بچه‌ها.

نوازش‌های آرامش‌بخش

1. نوازش‌های پدرانه: پدر روی زمین یا تخت دراز بکشد و کودک را طوری قرار دهد که گوش‌هایش مقابل قلب پدر باشد. این وضعیت به کودک آرامش می‌دهد و تنفس او با ضربان قلب هماهنگ می‌شود، و به‌تدریج عضلات بدنش شل می‌شود. این روش برای نوزادان 3 و 4 ماهه بسیار مفید است.

2. نوازش سر: تحقیقات نشان داده که بسیاری از کودکان هنگام نوازش سر به آرامش می‌رسند. اگر این نوازش همراه با جملات مثبت و قربان صدقه باشد، تأثیر آن چند برابر خواهد شد.

بازی‌های متفاوت برای ارتباط بهتر مادر و کودک

بازی آدمک‌های انگشتی  

گروه سنی: 3-8 سال  

هدف: تقویت خلاقیت و افزایش مهارت در طراحی  

یک کاغذ بردارید و دستتان را با انگشتان باز روی آن بگذارید و دور تا دور دست و انگشتان را با خودکار بکشید تا نقش دستتان روی کاغذ بیفتد. سپس با کمک فرزندتان هر یک از انگشتان را با استفاده از ماژیک یا مداد رنگی به شکل یک آدمک درآورید. دقت کنید که هر انگشت شکلی متفاوت داشته باشد. برای این کار می‌توانید از مدل‌های مختلف مو، چشم، ابرو و ... استفاده کنید. سپس برای هر آدمک با توجه به شکل و ظاهرش نامی بگذارید. در این حین، نام انگشتان را نیز به فرزندتان یاد دهید. می‌توانید از حبوبات برای چشم و بینی و از نخ و کاموا برای موها استفاده کنید.

بازی بطری صدادار  

وسایل مورد نیاز: یک بطری خالی کوچک، یک مشت نخود، لوبیا، عدس، سنگریزه و گوش ماهی، کاغذ A5، مداد رنگی، چسب  

هدف: افزایش خلاقیت و مهارت در ساخت یک وسیله  

گروه سنی: 2.5 تا 7 سال  

یک بطری خالی کوچک بردارید و از فرزندتان بخواهید تا مقداری از حبوبات یا سنگ‌ها و گوش‌ماهی‌ها را درون بطری بریزد تا نیمه پر شود. سپس در بطری را ببندید.

بازی دنیای ما  

گروه سنی: 3 تا 10 سال  

هدف: افزایش خلاقیت و درک زیبایی‌های محیط  

به همراه کودکتان به پارک یا باغ‌وحش بروید. (این بازی را می‌توانید در سفر هم انجام دهید.) کیسه‌ای به او بدهید و از او بخواهید انواع سنگ‌های زیبا و کوچک را جمع کند. در خانه، آنها را با کمک خودش بشویید و از او بخواهید تا با آنها یک شکل یا مجسمه زیبا درست کند.

در این بازی‌ها می‌توانید به شخصیت کودکتان پی ببرید. کافی است به بازی او و دوستانش نگاه کنید. رفتارهای او نماد کامل نحوه تربیت شماست: صبور یا کم‌تحمل، عصبی یا آرام، خوش‌برخورد یا بداخلاق.

بازی کدوم صدا، کدوم حرکت  

وسایل مورد نیاز: ظرف، قاشق، چنگال و...  

هدف: افزایش حافظه و تمرکز شنیداری و مهارت‌های حرکتی  

گروه سنی: 3 تا 9 سال

در این بازی، کودک باید به اصواتی که شما ایجاد می‌کنید، گوش دهد و بر اساس آن‌ها حرکات خاصی را انجام دهد. به‌عنوان مثال، با شنیدن صدای دست زدن، کودک باید پای راست خود را بالا بیاورد و به حرکت ادامه دهد، یا با شنیدن صدای برخورد قاشق به ظرف، بر روی زمین دراز بکشد و به حرکت ادامه دهد، یا با شنیدن صدای برخورد قاشق و چنگال به هم، شروع به دست زدن کند.

یک صدای زمینه را پخش کنید و یکی از این اصوات را ایجاد کنید تا کودک در حین حرکت با صدای زمینه آن کار را نیز انجام دهد. خلاقیت والدین در ایجاد انواع حرکات و صداها می‌تواند به جذابیت بازی و تخلیه انرژی کودک کمک کند. برای تقویت مهارت‌های شنیداری کودک، بهتر است که والدین صدا را به گونه‌ای ایجاد کنند که کودک نتواند آن را ببیند و تنها با استفاده از شنیداری خود حرکت را تشخیص دهد. می‌توانید از 2 تا 5 نوع صدا و حرکت، بر اساس سن و دقت کودک استفاده کنید.

بازی دنیای کلمات  

وسایل مورد نیاز: کاغذ، خودکار، نی یا چوب کبریت  

گروه سنی: 6 تا 11 سال  

هدف: تقویت حافظه و تمرکز

بر روی یک کاغذ شکلی ساده، مانند خانه، بکشید و از فرزندتان بخواهید که چند دقیقه به تصویر نگاه کند. سپس تصویر را بردارید و از او بخواهید تا همان شکل را با نی یا چوب کبریت بر روی زمین بسازد. این فعالیت را از اشکال ساده شروع کرده و به تدریج به اشکال پیچیده‌تر منتقل کنید.